فیزیک در جودو به زبانی ساده

در ایام عید پستی در وبلاگ مریم خانم خواندم درباره فیزیک که جالب بود، همان جا تصمیم گرفتم که حتما پستی ساده در مورد کاربرد فیزیک در ورزش جودو بنویسم، البته مطلب سنگین و رنگینی نیست، ولی به هر حال وظیفه ای بود و باید انجام می شد!

اگر بخواهیم بار سنگینی را جابجا کنیم از ابزار یا ماشینِ خاصی استفاده می کنیم تا در انرژی و وقت صرفه جویی نماییم. مثلا اگر بخواهیم سنگ بزرگی را روی کامیون ببریم، با تکیه دادن سطح صافی بر کامیون و غلتاندن یا کِشاندن سنگ روی آن می توانیم به راحتی این کار را انجام دهیم و در انرژی و وقت خود صرفه جویی کنیم. این امر بهره گرفتن از قانون برآیند نیروها و قانون اصطکاک است. به علاوه، اگر ما از اهرمی استفاده کنیم این کار را راحت تر انجام خواهیم داد، این امر بهره گرفتن از قانون گشتاور است.

ما می توانیم سنگ را بغلتانیم یا به میل خود به چپ یا راست بچرخوانیم و با این کار از دینامیک بهره بگیریم. اما مسئله در مورد بدن انسان به چه صورت است؟ بدن انسان دارای سیستم عصبی است، بنابراین می تواند مقاصد شمار را دریابد و هر طور که بخواهید حرکت کند.

در ورزش های رقابتی مانند جودو، کشتی و بوکس حریف به گونه ای که شما می خواهید حرکت نمی کند. بر عکس، او در جهتی حرکت می کند که برای حمله و دفاع شما مناسب نباشد. بنابراین اگر بخواهید او را پرتاب کنید و یا به زمین بزنید، برایتان دشوار خواهد بود. بگذارید مثالی بزنم، وقتی می بینید حریف با گام های بلند تر از حد معمول پیش می آید و در شرف انتقال وزن خود بر پای جلویی است، سعی کنید به وسیله جارو کردن پای جلوی او با پای خودتان، او را بیندازید. اما هیچگاه در این کار موفق نخواهید شد، زیرا وزن او قبلا به پای جلویی منتقل شده است. علاوه بر این، اگر سعی کنید با گرفتن کمرش با دست هایتان او را پرتاب کنید، او ناگهان کمرش را پایین خواهد آورد. بنابراین در انجام مقصود خود موفق نخواهید شد، زیرا نیروی مقاومت کننده ی او بیشتر از نیروی شما می شود. از این رو، در جودو، حریف سعی می کند بدن خود را در وضعیتی قرار دهد که برای حمله یا دفاع شما مناسب نباشد. ظاهراً برای شما ممکن نیست که با بهره جستن از دینامیک او را پرتاب کنید یا به زمین بزنید. با این وجود، در واقع، فرد کوچک جثه ای می تواند فرد بزرگ جثه ای را مانند عروسک به زمین بزند و به راحتی او را تحت کنترل خود در آورد. وقتی که پرتاب می شوید یا به زمین می خورید، بسیاری از قوانین دینامیک را در کار دخیل می بینید و به زودی متوجه خواهید شد که این قوانین نقش بسیار زیادی دارند.

چه عاملی باعث این امر می شود؟ آیا بدن انسان با سنگ یا سرب تفاوت ندارد؟ آیا این سیستم عصبی نیست که سبب حرکت آزادانه ی آن می شود؟ در پاسخ می توان دو دلیل را ذکر کرد:

اول اینکه زمان واکنش باید موقعی که حریف حرکتی می کند در نظر گرفته شود.

دوم آنکه شما توانایی آن را دارید که خود را با او هماهنگ سازید. این امر شما را قادر می سازد از فرصتی برای حمله به او بهره بگیری؛ و به عبارت دیگر، از زمان واکنش او بهره بگیرید.

———————————————-

لنگ نویس:

1- نوشته های بالا برگرفته از کتاب اسرار جودو نوشته جی ایچی واتانابه ترجمه روبن شاهوردیان و منبع دوم هم تجربیات بنده حقیره که بی سوادی بنده رو ببخشین.

2- اتفاق جالبی که برای یه وبلاگ نویس می تونه بیفته می دونین چیه؟ پدر آدم هم جز خواننده هاش بشه!

3- سفرنامه کوتاه عید من احتمالا پست بعدیه (البته اگه اتفاقی نیفته).

4- نتایج جشنواره نوروزی معلوم شد، دیدنش خالی از لطف نیست.

5- وردپرس هم ارتقا پیدا گرد بالاخره، جالب تر شده محیط مدیریتیش!

6-پادکستم هم همین روزها راه میفته، البته وبلاگ دوم هم در راه!

باسپاس کاوه گیــــــلانی